ثبت شرکت و اهمیت ثبت آن
نگاهی گذرا به ثبت شرکت در کشور های خارجی و ایران
بخش اعظم فعالیت‌های تجاری در کشور ما ایران در قالب شرکتهای تجاری صورت می‌گیرد. و مباحث مربوط به شرکتهای تجاری نیز بخشی از حقوق تجارت کشور ما را تشکیل میدهد. در بعضی کشورها مثل انگلستان و سوئیس، مجموعه حقوق تجارت و مدنی از یکدیگر مجزا نیست به این معنی که قوانین تجارتی در ردیف مشخص و ضمن مجلدات جداگانه وجود ندارد. و حال آن که در ممالک فرانسه و آلمان و ایتالیا مجموعه قوانین تجارتی به خصوصی هستند که می‌توان آن را از حقوق مدنی مجزا نمود.
تعریف شرکت تجاری
در قانون تجارت ایران، تعریفی از شرکت تجاری ارائه ننموده و تنها به ذکر انواع شرکت و تعریف آنها بسنده نموده است. در قانون مدنی نیز شرکت به این صورت تعریف شده است. که «شرکت، عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی‌ء واحد به نحو اشاعه» (ماده 571 ق . م).
انواع شرکت های تجاری کدامند؟
به لحاظ کلی شرکتهای تجاری را می‌توان به چهار دسته تقسیم نمود:
1) شرکتهای اشخاص؛ 2) شرکتهای سرمایه؛ 3) شرکتهای مختلط؛ 4) شرکتهای دولتی
مقاله شرایط ثبت شرکت های تجاری برای مطالعه پیشنهاد می شود.
اقسام شرکتهای تجاری
طبق ماده ۲۰ قانون تجارت، شرکتهای تجارتی بر هفت قسم است:
1) شرکت سهامی؛
2) شرکت با مسئولیت محدود؛
3) شرکت تضامنی؛
4) شرکت مختلط غیر سهامی؛
5) شرکت مختلط سهامی؛
6) شرکت نسبی؛
7) شرکت تعاونی تولید و مصرف.
شخصیت حقوقی شرکت‌ها یعنی چه؟
شرکتهای تجاری از یک ویژگی مهم برخوردارند و آن داشتن «شخصیت حقوقی» است در حالی که شرکتهای مدنی، شخصیت حقوقی ندارند. قانون تجارت ایران، برای شرکتهای تجارتی، شخصیت حقوقی قایل شده است (ماده 583).
دارا بودن شخصیت حقوقی به این معناست که شرکت صلاحیت داشتن حقوق و تکالیف و نیز صلاحیت اجرای آنها را دارد.
شخصیت حقوقی، ویژگی مشترک کلیه شرکتهای تجاری است؛ حتی شرکت‌هایی که به ثبت نرسیده‌اند و مطابق قانون تجارت تشکیل نشده‌اند، بلکه در عمل موجودند (ماده 220 ق. ت).
مقاله شرایط و مراحل ثبت شرکت سهامی خاص برای ارتقاء یادگیری در امورات ثبت ی مطالعه فرمایید.
اهمیت و فوائد ثبت شرکت ها
ثبت شرکت، علاوه بر این که وسیله‌ای است که دولت مقررات شرکتهای تجارتی را کنترل می‌نماید، فواید مهم دیگری دارد که از لحاظ شرکای شرکت و مراجعین آن دارای اهمیت بسیاری است و آنها مختصراً عبارتند از:
- هرگاه شرکت تجاری در ایران به ثبت برسد، قراردادهای منعقده بین شرکای رسمی بوده و بعدها هیچ یک نمی‌توانند مانند اسناد غیر رسمی از وجود شرکت نامه و اساسنامه و سایر تصمیماتی که به ثبت می‌رسد اظهار بی اطلاعی نموده و یا به ایراداتی که درباره اسناد غیر رسمی ممکن است وارد نمود استناد نمایند.
- ثبت شرکت از لحاظ معامله کنندگان با شرکت در درجه‌ای از اهمیت است که بدون مراجعه با آن اغلب نمی‌توانند معامله کنند. زیرا کسی که قرارداد مهمی با شرکت منعقد می‌نماید یا معامله مهمی انجام میدهد باید بداند که سرمایه شرکت چه اندازه است و اختیار مدیران شرکت تا چه حد بوده و بالاخره قدرت و توانایی این شخصیت حقوقی به چه میزان است. مواد مهم و لازم هر شرکت در جراید کثیرالانتشار آگهی می‌شود تا همه از آن مستحضر باشند، علاوه بر آن، به نحوی که در اغلب ممالک معمول است هر شخص خارجی (خارج از شرکت) ولو این که ظاهراً ذی‌نفع نباشد می‌تواند به پرونده‌ای که برای ثبت شرکت تشکیل شده مراجعه و از محتویات آن اطلاع حاصل کند.
- همان‌طور که اشاره شد، ثبت شرکت رسیدگی است که متصدیان امر انجام می‌دهند تا معلوم شود آیا برای به وجود آوردن این شخصیت حقوقی دقت‌های لازمه شده و مقررات رعایت گردیده است یا خیر؟
- فایده دیگر ثبت شرکت این است که چون شرکت تحت نام مخصوصی فعالیت و تجارت می‌کند و این اسم ثبت شده و مخصوص آن شرکت می‌باشد و معمولاً اسم شرکت، اسم تجارتی او نیز هست و از این نظر دارای ارزش اقتصادی بوده، قسمتی از دارایی شرکت را تشکیل میدهد که قابل انتقال است (ماده 579)؛ لذا دیگران اجازه استفاده از آن اسم را ندارند. ولی در صورتی که شرکت، ثبت نشده باشد اشخاص دیگر نیز می‌توانند تحت آن اسم فعالیت و تجارت کنند و از اعتبار نام آن شرکت استفاده کنند.
مقال
لزوم ثبت شرکتهای تجاری
طبق ماده ۱۹۵ قانون تجارت، ثبت کلیه شرکتهای مذکور در قانون تجارت اجباری است. به دستور ماده ۲ قانون ثبت شرکت‌ها، کلیه شرکتهای ایرانی موجود باید به ثبت برسد. و چنانچه شرکتی به ثبت نرسد نه تنها هر ذی‌نفعی می‌تواند بطلان عملیات آن را از محکمه تقاضا نماید، بلکه از یک طرف طبق ماده 220 قانون تجارت، شرکای آن در حکم شرکای شرکتهای تضامنی می‌باشند. و از طرف دیگر طبق ماده ۲ قانون ثبت شرکت‌ها، مدیران شرکتهای مختلف ممکن است به تقاضای دادستان محکوم به پرداخت جزای نقدی نیز گرداند. و در صورت تقاضای دادستان اصولاً حکم انحلال شرکت صادر گردد.
